Napady czynnościowe nazywane są również “napadami/atakami dysocjacyjnymi”, “napadami psychogennymi” i “napadami/atakami rzekomopadaczkowymi”. Na tej stronie opisałem je jako “napady czynnościowe”.
Napady czynnościowe to obezwładniające i przerażające ataki, które wyglądają bardzo podobnie do napadów padaczkowych lub omdleń. Napady te mogą mieć formę drgawek lub utraty przytomności i często trwają przez dość długi czas.
W przeciwieństwie do padaczki, napady czynnościowe nie są spowodowane nieprawidłową aktywnością elektryczną mózgu lub inną chorobą neurologiczną. Wynikają one z czasowego problemu w sposobie działania układu nerwowego i są stanem podobny nieco do transu. Są potencjalnie uleczalne, chociaż nie za pomocą tabletek, ale poprzez uczenie się technik i podjęcie terapii. Nowe umiejętności pozwalają pacjentom uzyskać kontrolę nad napadami, a zdobyta wiedza pomaga zrozumieć, dlaczego w ogóle do nich doszło.
Podczas gdy napady padaczkowe są spowodowane nagłym, nieprawidłowym wyładowaniem elektrycznym w mózgu, napady dysocjacyjne następują w stanie znanym jako dysocjacja.
Napady czynnościowe są powszechne. Są one stwierdzane u prawie połowy wszystkich osób przywożonych do szpitala z podejrzeniem padaczki. Prawdopodobnie w Wielkiej Brytanii jest na ten moment około 50 000, a w USA 250 000 osób, z napadami czynnościowymi.
Wielu pacjentów z napadami czynnościowymi na pewnym etapie diagnostyki dostanie błędną diagnozę padaczki i będzie leczonych przy pomocy leków przeciwpadaczkowych.
Jakie są typowe objawy?
Istnieją dwa główne typy napadów czynnościowych:
z obecnością ruchów – zazwyczaj podczas napadu pacjent wykonuje ruchy, które wyglądają jak uogólniony napad padaczkowy (wcześniej nazywany “grand mal”)
bez obecności ruchów – w takich napadach pacjenci upadają na ziemię, leżą nieruchomo i nie reagują na bodźce z zewnątrz, często przez wiele minut. Niektórzy ludzie mają również napady, w których wpatrują się w jeden punkt i nie odpowiadają na próby kontaktu.
W celu diagnozy Twój lekarz będzie szukał specyficznych cech napadów dysocjacyjnych, które odróżniają je od padaczki. Należą do nich:
długi czas trwania napadów
charakterystyczne nieprawidłowe ruchy głowy i kończyn (jeśli występują)
wydłużony okres braku reakcji na bodźce z zewnątrz
zamknięte oczy
objawy poprzedzające nadal, tak zwane objawy ostrzegawcze- “Ostrzeżenia” przed napadami czynnościowymi mogą trwać różnie długo. Ich czas trwania może się wahać od kilku sekund do kilku godzin. Mogą też wcale nie występować. Czasami, przed napadem, pojawia się szereg objawów fizycznych i mentalnych, włącznie z objawami dysocjacyjnymi (patrz poniżej i na stronie “dysocjacja“).
Pacjenci z napadami czynnościowymi często mają jeszcze większą trudność z opisem swoich objawów niż pacjenci z padaczką.
Postawienie diagnozy napadów czynnościowych wymaga od lekarza bycia ekspertem w diagnostyce padaczki, ponieważ choroba ta występuje w wielu różnych formach. Te dwa rodzaje problemów zdrowotnych: padaczka i napady czynnościowe, mogą wyglądać bardzo podobnie, nawet dla dobrze wyszkolonych obserwatorów, takich jak ratownicy medyczni, pielęgniarki i lekarze.
W 9 na 10 przypadków, specjaliści są w stanie dokładniej zdiagnozować napady, jeśli mają dostęp do nagrania, na którym zarejestrowano napad (np. wykonane telefonem komórkowym). Często lekarze do postawienia pewnej diagnozy potrzebują przeprowadzenia badania podczas jednego z napadów.
Czasami, jeśli lekarze nie są pewni diagnozy, mogą posłużyć się zapisem EEG (elektroencefalogramu), aby przyjrzeć się aktywności elektrycznej mózgu. W padaczce EEG wykazuje nieprawidłowy wzór aktywności elektrycznej, co odróżnia ją od napadów czynnościowych, podczas których zapis EEG jest prawidłowy. EEG jest najbardziej przydatne, gdy zapis połączony jest z nagraniem wideo jednego z napadów. Jednakże nawet w takim przypadku lekarz powinien stwierdzić obecność typowego wyglądu napadu, wskazującego na podłoże czynnościowe, a nie tylko skupiać się na “normalnym zapisie EEG”.
Badania obrazowe mózgu, takie jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa, NIE są pomocne w diagnozowaniu napadów dysocjacyjnych, ale można je wykonać, aby upewnić się, że osoba z napadami czynnościowymi nie cierpi również z powodu innych chorób.
Dlaczego dochodzi do pojawienia się napadów dysocjacyjnych?
Ataki dysocjacyjne są złożonym problemem. Powstają z różnych powodów u różnych ludzi. Często objawom towarzyszy uczucie frustracji, zmartwienia i obniżonego nastroju, ale to nie one są przyczyną problemu.
Istnieje wiele różnych sytuacji, w których może wystąpić napad czynnościowy. Twój objaw może należeć do jednej z tych kategorii, ale często napady występują z innych przyczyn i w innych sytuacjach niż te wymienione poniżej:
Jedną z najbardziej mylących rzeczy w tych atakach jest to, że często pojawiają się znikąd i bez ostrzeżenia.
W spoczynku– Napady czynnościowe i stan podobny do transu, który im towarzyszy, są bardziej prawdopodobne, gdy odpoczywasz, nic nie robiąc, na przykład w łóżku lub na kanapie. Jeśli jesteś czymś zajęty i skupiony na jakiejś czynności, trudno jest napadowi tobą zawładnąć.
Podczas hiperwentylacji– U niektórych osób ataki mogą wystąpić w tym samym czasie, co płytki i szybki wzór oddychania zwany hiperwentylacją. Możesz nawet nie zauważyć, że oddychasz zbyt szybko; może być to widoczne tylko dla osób postronnych. Hiperwentylacja często nasila objawy napadu. Warto o tym wiedzieć, ponieważ kontrola oddechu ma szanse być sposobem na powstrzymanie przyszłych napadów na wcześniejszym etapie. Inne objawy fizyczne, które mogą wystąpić podczas ataku, to uderzenia gorąca, uczucie ucisku na klatkę piersiową i mrowienie w dłoniach. Czasami przypominają one atak paniki.
Podczas depersonalizacji/derealizacji – Słowa te opisują objawy dysocjacyjne, których wiele osób doświadcza podczas napadu czynnościowego. Zwykle objawy dysocjacyjne to napawające strachem wrażenie, że rzeczy wokół ciebie nie są całkiem realne, lub że nie czujesz się w pełni połączony ze swoim ciałem. Możesz mieć poczucie, że wszystko, co Cię otacza, jest odległe i dziwnie. Często ludzie opisują, że podczas napadu są świadomi ludzi wokół nich, ale nie są w stanie z nimi rozmawiać. Jeśli doświadczasz takich objawów, pomocna może być wiedza, czym one są i świadomość, że stanowią część napadu czynnościowego. Wiele osób, które nigdy wcześniej nie doświadczyły tych objawów, jest nimi tak przerażonych, że myślą, że mogą umrzeć w ich trakcie. W rzeczywistości podczas napadu możliwe jest doświadczenie “wrażenia bycia poza ciałem”, ale nie grozi to śmiercią.
W związku ze stresem – Niektórzy ludzie opisują, że ich napady są bezpośrednio związane ze stresem. Przykładem mogą być objawy występujące po kłótni lub w momencie przebywania w głośnym, ruchliwym miejscu, takim jak supermarket. Niektórzy pacjenci zgłaszają, że ich napady występują, gdy myślą o bardzo niepokojących rzeczach.
Pod wpływem bólu – Ból jest bardzo powszechny u osób z FND. Niektórzy ludzie rozwijają napady czynnościowe w odpowiedzi na nasilenie bólu. Wydaje się, że ich mózgi uczą się “wyłączać” w sytuacjach, w których ból staje się nie do zniesienia. Tyle tylko, że to nie osoba cierpiąca z powodu napadów samodzielnie wyłącza swój mózg. Dzieje się to automatycznie.
Pacjenci z napadami czynnościowymi często potrafią rozpoznać, że zbliża się napad. Niektórzy zawsze rozpoznają fazę ostrzegawczą, inni tylko czasem, a część osób doznaje napadów zupełnie bez ostrzeżenia. Często zdarza się, że na początku występowania napadów pacjenci doświadczają dość długich objawów zwiastunowych, ale z czasem stają się one coraz krótsze, aż mogą zaniknąć całkowicie.
Nauczenie się rozpoznawania fazy ostrzegawczej, nabycie umiejętności jej przedłużania i zrozumienie, w jaki sposób napad może być reakcją organizmu na przeciążenie objawami ostrzegawczymi, może być kluczową częścią nauki przezwyciężania napadów czynnościowych.
Być może nigdy nie będzie możliwe stwierdzenie, dlaczego ktoś ma napady czynnościowe, ale gdy ktoś już na nie cierpi, wiele rzeczy może sprawić, że ich przebieg będzie cięższy. Dla większości ludzi samo martwienie się faktem występowania napadów może je wywoływać i nasilać.
Powstaje wówczas rodzaj “błędnego koła”, w którym obawa przed napadami powoduje częstsze ich występowanie, co z kolei prowadzi do silniejszego zamartwiania się i jeszcze większej ich częstotliwości.
Przykłady rzeczy, które sprawiają, że ludzie martwią się z powodu swoich napadów (i które mogą je pogorszyć): · strach przed zranieniem podczas napadu · strach przed zawstydzeniem z powodu napadu w miejscu publicznym · strach przed utratą kontroli · otrzymywanie różnych komunikatów od różnych lekarzy · poczucie, że żaden z lekarzy nie wie, co jest z tobą nie tak · obawa, że masz poważną chorobę podstawową, która nie została wykryta · przyjmowanie leków, które nie pomagają · nieprzyjemne skutki uboczne leków · strach przed tym, że nikt nie uwierzy w prawdziwość objawów
Linki do informacji o napadach czynnościowych (dysocjacyjnych)
W sieci jest teraz kilka przydatnych linków:
www.nonepilepticattacks.info to szczegółowa strona uruchomiona w lutym 2011 r. z informacjami na temat ataków czynnościowych (niepadaczkowych). Warta przeczytania.
www.codestrial.org to wieloośrodkowe badanie dotyczące napadów czynnościowych odbywające się na obszarze Wielkiej Brytanii. Istnieją kryteria włączenia do badania i konieczne jest bycie pacjentem jednego z uczestniczących ośrodków, ale jest ich wiele w całej Wielkiej Brytanii. Strona zawiera krótki film opisujący badanie i jego dotychczasowe wyniki.
www.nonepilepticattackdisorder.org.uk to strona internetowa i organizacja założona przez osoby z zespołem niepadaczkowym (NEAD) w celu zapewnienia informacji i wsparcia dla osób z NEAD oraz ich rodzin i przyjaciół.
www.nonepilepticseizures.com to amerykańska strona stworzona przez pracowników służby zdrowia i naukowców, aby zapewnić więcej informacji pacjentom z tymi objawami.
Na YouTube znaleźć można filmy ukazujące historie osób z napadami czynnościowymi. Postanowiłem ich nie zamieszczać na tej stronie, ponieważ nie każdy chce oglądać inna osobę podczas napadu.
We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue to use this site we will assume that you are happy with it.
We will be re-directing you to the University of Edinburgh’s donate page, which enable donations in a secure manner on our behalf. We use donations for keeping the site running and further FND research.
